حاج حسن حسین زاده به روایت مهندس مهدی بازرگان

همانطور که قبلا اشاره شد حاج حسن حسین‎زاده موحد مبارز و مجاهد خستگی‎ناپذیر «مبارزات سیاسی خود را از نوجوانی آغاز کرده بود و نخستین دستگیری او در ۱۵سالگی هنگام پخش اعلامیۀ امام خمینی در امجدیه اتفاق افتاده بود.» (در اینجا) . همچنین در مطلب قبل عکسی از این دوران نخستین زندانی‎شدن ایشان نیز منتشر شد (در اینجا).

در خاطرات مرحوم مهندس مهدی بارزگان، معروف‎ترین چهرۀ مبارز ملی مذهبی و موسس نهضت آزادی، چندجا به این دوران زندان حسن حسین زاده در سال ۱۳۴۶ اشاره شده است. این خاطرات در بخش «خاطرات زندان» در زمرۀ یادداشت‎های روزانۀ مرحوم بازرگان و در جلد سوم مجموعه آثار ایشان چاپ شده است. نام حاج حسن حسین‎زاده از صفحۀ ۱۴۳ در فاصلۀ خردادماه ۱۳۴۶ تا مهرماه ۱۳۴۶ در این بخش از خاطرات مهندس بازرگان آمده است:

« جمعه ۱۹/۳/۴۶ تا پنجشنبه ۲۵/۳/۴۶

...چهارشنبه شب یکی از دستگیرشدگان اخیر را از قزل‎قلعه به اینجا انتقال دادند: آقای خاتم (خیاطان) ... یک جوان ۱۵ساله دانش‎آموز به نام حسین‎زاده نیز همراه او از قزل‎قلعه آوردند که به دارالتأدیب فرستادند.

جمعه ۲/۴/۴۶ تا دوشنبه ۵/۴/۴۶

روز دوشنبه جوان دانش‎آموز حسین‎زاده هم‎پروندۀ امیرحسینی و رفقا را از دارالتأدیب به زندان ۴ منتقل کردند. جوان معقول و خیلی مقدس و محجوب است.

یکشنبه ۱/۵/۴۶ تا پنجشنبه ۱/۵/۴۶

چهارشنبه، آزادی جوان دانش‎آموز حسین‎زاده (هم‎پرونده خاتم و امیرحسینی) با تبدیل قرار.

جمعه ۱۷/۶/۴۶ تا پنجشنبه ۲۳/۶/۴۶

شنبه ۱۸شهریورماه جوان دانش‎آموز (حسین‎زاده) را که سابقاً با تبدیل قرار آزاد و مجدداً دستگیر و بنا به اصرار آقای ستوان کاکاوان به دارالتأدیب فرستاده شده بود، در نتیجۀ اعتراض و اعتصاب غذا به زندان ۴ آوردند. علت بازداشت مجدد او نامه‎های تندی بوده است که برای رفقای اینجا (از جمله شریفیان و توکلی) فرستاده و در آنجا صحبت از خفقان و روزهای ننگین تاریخ کرده و ظاهراً آقای کاکاوان خوانده و گزارش کرده بوده است.

سه شنبه ۲۵/۷/۴۶ تا  ۳۰/۷/۴۶

شب به مناسبت میلاد حضرت امیرالمؤمنین که فردا است، مجلس جشنی بعد از شام داشتیم: قرائت قرآن با ترجمه، اشعار مدیحه توسط حسین‎زاده، قطعاتی از نهج‎البلاغه توسط عدالت‎منش، پذیرائی و بالاخره سخنرانی آقای طالقانی ... »

* از اینجا مشخص می‎شود ایشان در ابتدای دستگیری به خاطر کم سن و سالی، به دارالتأدیب فرستاده می‎شود، اما با تداوم و تشدید فعالیت‎های سیاسی و انقلابی این نوجوان شجاع، موضوع سنش برای حکومت پهلوی در حاشیه قرار می‎گیرد و دوباره راهی زندان می‎شود!